آیا دوران ویرایش مقالات ویکی پدیا توسط انسان‌ها به سر آمده و ربات‌های هوش مصنوعی در ویکی پدیا قرار است این وظیفه را بر عهده بگیرند؟

خبر خوب برای علاقه‌مندان به بزرگترین دانشنامه آنلاین جهان این است که فعلاً چنین اتفاقی نخواهد افتاد! بنیاد ویکی‌مدیا، سازمان غیرانتفاعی پشتیبان ویکی‌پدیا، اخیراً اعلام کرده است که قصد دارد از هوش مصنوعی مولد در فرآیند ویرایش مقالات استفاده کند. اما نگران نباشید، هدف جایگزینی ویراستاران داوطلب و عمدتاً بدون دستمزد آن نیست، بلکه کمک به آن‌ها برای کاهش حجم کاری و تمرکز بیشتر بر کنترل کیفیت محتوا است.

هوش مصنوعی در ویکی پدیا به مثابه یک دستیار هوشمند، نه جایگزین انسان

کریس آلبون، مدیر بخش یادگیری ماشین در بنیاد ویکی‌مدیا، تأکید می‌کند که هدف اصلی این اقدام، استفاده از هوش مصنوعی برای رفع موانع فنی و خودکارسازی وظایف تکراری و خسته‌کننده‌ای است که گردش کار ویراستاران را کند می‌کند. وظایفی مانند انجام تحقیقات اولیه، ترجمه متون بین زبان‌های مختلف، و حتی راهنمایی ویراستاران تازه‌کار، از جمله مواردی هستند که هوش مصنوعی می‌تواند در آن‌ها یاری‌رسان باشد. به گفته آلبون، امید است با این کار، ویراستاران زمان و انرژی بیشتری برای تفکر، بررسی دقیق محتوا و تصمیم‌گیری‌های مهم داشته باشند و کمتر درگیر مسائل فنی شوند.

او همچنین بر رویکرد انسان‌محور بنیاد تأکید کرد و افزود: “ما اولویت را به عاملیت انسانی خواهیم داد؛ استفاده از هوش مصنوعی متن‌باز یا با وزن‌های باز را در اولویت قرار می‌دهیم؛ شفافیت را در اولویت قرار می‌دهیم؛ و رویکردی دقیق و چندوجهی نسبت به چندزبانگی اتخاذ خواهیم کرد.”

چالش‌های پیش رو و راهکارهای مبتنی بر هوش مصنوعی در ویکی پدیا

البته ویکی‌پدیا پیش از این نیز از هوش مصنوعی برای شناسایی خرابکاری‌ها، ترجمه محتوا و پیش‌بینی خوانایی مقالات استفاده می‌کرده است، اما این اولین بار است که ابزارهای مبتنی بر هوش مصنوعی مستقیماً در اختیار ویراستاران قرار می‌گیرد. این اقدام در راستای تلاش‌های اخیر بنیاد ویکی‌مدیا برای تسهیل کار داوطلبان خود صورت می‌گیرد؛ تلاش‌هایی که شامل افزودن ویژگی‌های جدید برای بهبود تجربه ویرایش و حتی ارائه حمایت‌های قانونی در برابر آزارهای هدفمند بوده است.

با این حال، چالش بزرگی پیش روی ویکی‌پدیا قرار دارد: سرعت تولید اطلاعات و محتوا در جهان به مراتب بیشتر از تعداد ویراستاران داوطلب فعال برای مدیریت و بررسی آن است. از طرف دیگر، حجم عظیم ربات‌های هوش مصنوعی که برای جمع‌آوری داده (Scraping) به این سایت هجوم آورده‌اند، فشار زیادی بر سرورهای ویکی‌پدیا وارد کرده و مصرف پهنای باند را تا ۵۰ درصد افزایش داده‌اند. این ربات‌ها به معنای واقعی کلمه در حال “بلعیدن” ویکی‌پدیا هستند!

برای مقابله با این چالش، بنیاد ویکی‌مدیا اخیراً طرح جدیدی را برای ایجاد یک مجموعه داده باز و ساختاریافته از محتوای ویکی‌پدیا اعلام کرده است. این مجموعه داده که به‌طور خاص برای یادگیری ماشین بهینه‌سازی شده، با هدف دور نگه داشتن ربات‌های جمع‌آوری داده از سایت اصلی که برای مطالعه انسان‌ها طراحی شده، ایجاد می‌شود.

نتیجه‌گیری

در نهایت، به نظر می‌رسد ویکی‌پدیا با آغوش باز اما با احتیاط، به استقبال هوش مصنوعی می‌رود. هدف اصلی، توانمندسازی ویراستاران انسانی و کمک به آن‌ها برای مدیریت بهتر حجم فزاینده اطلاعات است، نه حذف نقش حیاتی آن‌ها در حفظ کیفیت و بی‌طرفی این دانشنامه ارزشمند. هوش مصنوعی به عنوان ابزاری قدرتمند در کنار ویراستاران قرار می‌گیرد تا ویکی‌پدیا همچنان به عنوان منبعی قابل اعتماد و در دسترس برای همگان باقی بماند.